ÂYET-İ KERÎME
Ey Peygamber! Dinlerine uymadıkça Yahudiler de Hrıstiyanlar da senden asla hoşnut olmayacaklardır.
Bakara, 120.
HADÎS-İ ŞERİF
Dünya tatlı ve caziptir. Allah sizi dünyada egemen kılacak ve nasıl davranacağınıza bakacaktır. Dünyadan ve kadınlardan sakının.
Müslim, Rikak, 99.
SÖZÜN ÖZÜ
Bir düşünce için ölümü göze almak, kendini feda ediş değil; hayatı anlamlandırmaktır.
İsmet Özel
Kategori : / CEMİL MERİÇ'TEN SEÇMELER
Okunma Sayısı: 9844
Yazar: Harun ŞAHİN
CEMİL MERİÇ'TEN SEÇMELER (Argo/ Kamus, Bir Milletin Hafizası/ Penelop'un Örgüsü)

ARGO1

Argo2, kanundan kaçanların dili. Uydurma dil3, tarihten kaçanların… Argo, korkunun ördüğü duvar; uydurma dil şuursuzluğun. Biri günahları gizleyen peçe, öteki irfanı boğan kement. Argo, yaralı bir vicdanın sesi; uydurma dil, hafızasını kaybeden bir neslin. Argo, her ülkenin; uydurma dil, ülkesizlerin.

 

KAMUS, BIR  MILLETIN HAFIZASI4

Kamus5, bir milletin hafızası, yani kendisi; heyecanıyla, has sasiyetiyle, şuuruyla. Kamusa uzanan el namusa uzanmıştır. Her mukaddesi yıkan Fransız İhtilali6, tek mukaddese saygı göstermiş: Kamusa.

Eski sözlüğe kızıl bir külah geçirdiğini söyleyen Hugo7, tek kelime uydurmamış; Sembolizm’in üç silahşörü8 de söyle. Ama kullandıkları her kelime yeni. Heyhat! Batı’da cinnet bile terbiyeli.

 

PENELOP’UN ÖRGÜSÜ9

Batı’nın en talihsiz fikir adamı, bir ba’s-ü bad-el mevt10 hayaliyle avunabilir. Türk yazarı, böyle bir teselliden de mahrum. Dil, Penelop’un örgüsü11, yirmi dört saatte bir sökülüp örülüyor.

 


 


 

1 Bu Ülke İletişim Yayınları İstanbul 1996 s.84.

2 Argo: Her yerde ve her zaman kullanılmayan veya kullanılmaması gereken çoklukla eğitimsiz kişilerin söylediği söz veya deyim.

3 Uydurma Dil: Dilimizdeki Arapça ve Farsça kelimelerin yerine tarihi olarak Türkçe’de görülmeyen bir şekilde bazı köklerin üzerine -eklerin fonksiyonları dikkate alınmadan- ekler getirilerek yeni uydurulan kelimeler topluluğu.

4 Bu Ülke İletişim Yayınları İstanbul 1996 s.86.

5 Kamus: Büyük sözlük.

6 Fransız İhtilâli: 1789-1799. Fransa’da Ancien Regime’e son veren ihtilal hareketlerinin tamamına verilen ad.

7 Victor Hugo: (1802-1885) Fransız şair, tiyatro ve roman yazarı. Cromwell önsözü ile romantizmin ilkelerini ortaya koyan kişi ve Sefiller yazarı.

8 Sembolizmin Üç Silahşörü: 1870’li yıllarda, şiirlerinde zaman zaman sembolist öğelere yer vererek   sembolist şiirin ilk örneklerini veren Arthur Rimbaut, Stephane Mallerme, Paul Verleine için kullanılan tâbir. Bu şairlerin ayırt edici özelliği, cümle yapılarına ehemmiyet vermemeleri ve kelimeleri istedikleri manalarda kullanmış olmalarıdır. Yeni kelime türetmekten de kaçınmışlar; ama  kelimeleri, değişik manalar çağrıştıracak şekilde kullanmışlardır.  

9 Bu Ülke İletişim Yayınları İstanbul 1996 s.87.

10 Ba’s-ü bad-el mevt: Ölümden sonra diriliş. Çağının zevkine hitap etmeyen ya da etmediği düşünülen yazarlar vardır. Yaşadığı zaman kıymeti bilinememiş, anlaşılamamıştır. Bir zaman unutulduktan sonra tekrar sahneye çıkar ve kalabalığın gönlünü fetheder. Hak ettiği kıymeti bulur. Bu durumun en iyi örneklerinden biri de Cemil Meriç’tir.  

11 Penelop’un örgüsü: Hikâyesi muhtelif ananelere dayanan Penelop Yunan mitolojisinde ve Odessia destanında adı geçen kadın kişi. Turova Şavaşı’na giden kocası gelmeyince taliplileri kapıya dizilir. Taliplilerini oyalamak için bir örgü ördüğünü, o örgü bitince, evleneceği kişiyi seçeceğini duyurur. Ama gündüz ördüğünü gece söker. Böylece örgü hiç bitmeyecektir. Cumhuriyet sonrası, uydurmacılık hareketleriyle Türk dilinin yaşadığı trajedi, Penelop’un örgüsüne teşbih edilmiştir.

Yazar: Harun ŞAHİN
19-05-11
E mail: sahharun@hotmail.com
 
 
Yorumlar: 0
Bu yazı için henüz yorum yapılmamıştır.
CEMİL MERİÇ'TEN SEÇMELER (Argo/ Kamus, Bir Milletin Hafizası/ Penelop'un Örgüsü)
Online Kişi: 19
Bu Gün: 593 || Bu Ay: 9.816 || Toplam Ziyaretçi: 2.201.640 || Toplam Tıklanma: 51.946.562