Q KLAVYEDEN F KLAVYEYE DÖNÜŞ

ÂYET-İ KERÎME

Ey Peygamber! Dinlerine uymadıkça Yahudiler de Hrıstiyanlar da senden asla hoşnut olmayacaklardır.

Bakara, 120.

HADÎS-İ ŞERİF

Dünya tatlı ve caziptir. Allah sizi dünyada egemen kılacak ve nasıl davranacağınıza bakacaktır. Dünyadan ve kadınlardan sakının.

Müslim, Rikak, 99.

SÖZÜN ÖZÜ

Bir düşünce için ölümü göze almak, kendini feda ediş değil; hayatı anlamlandırmaktır.

İsmet Özel

Kategori : / DİL KALESİ

Okunma Sayısı: 2911

Yazar: Yavuz Gencer

Q KLAVYEDEN F KLAVYEYE DÖNÜŞ

Qavur klavye mi Türk klavye mi?

Standart Türk Klavyesi (F klavye)’ye dönüş için yükseklerden yeni hamle haberi çınladı kulaklarımızda… AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Dil ve Edebiyat Derneği Başkanı Ekrem Erdem, Vestel Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Zorlu, Türk Dil Kurumu Başkanı Şükrü Haluk Akalın ve Vestel Genel Müdürü Timur Tuncer ile bir araya gelerek, F klavyeli bilgisayar üretimi ve yaygınlaşması için çalışma başlatmış yeniden.

F klavyeye geçiş için önceki Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik döneminde de siyasi iradenin akîm kaldığı bir adım atılmıştı. Çelik'in yayınladığı bir genelgeyle, bakanlığa bağlı tüm birimlerde, yaylada, kışlada Standart Türk Klavyesi (F klavye) kullanılacağı söylenmişti. Olmadı! Oldurulamadı belki…

Hayat, madde ve mana arasındaki irtibat ve dengeye bağlıdır.

Şekil ve öz, kabuk ve iç, zahir ve batın birbirinden ayrılabilir sanıldığında ikisi de ifsad olur. “Okutur câhili echel ederiz” diyordu, Neyzen Tevfik.

Hayatımızın vazgeçilmezi bilgisayarımızın mutena mülhakatından olan ayqırı klavyeler, çok emekli zihni tahribat sürecenin önemli bir aksamı belki de.

Sıcakkanlı milletimizin düşünce tarzının sistematik bir örgüsü olarak düzenlenmiş F klavyeyi Q’ya değişmek, dilin ve dolayısıyla düşünmenin dumura uğramasıyla yakından ilgili. Aşağıda konu hakkında uzman görüşler okuyacaksınız.

İsmet Özel’e yakışır bir Türkçeyle “F Klavye sevgisi imandandır” desek hiç de mübalağa etmiş olmayız herhalde.

Yeniden alevlenen F klavye hamlesinin de çok uzun soluklu olmayacağını düşünüyor uzmanlar…

Bu satırları sık sıkı okuyalım ve bu hamleyi fikren, kalben ve eylem seviyesinde destekleyim dileğiyle yazıyorum. Öncü atlara binmiş öncü ruhların bu sefer nice akamate uğramış işin üstesinden geleceği inancını taşıyoruz…

Melih Bayram Dede, 2000’li yılların başından beri konunun önemine dikkat çeken yazılar yazıyor, Yeni Şafak gazetesinde. Döne döne okunması gereken uyarıcı, uyandırıcı yazılar…

Fakat son yazısında ‘Benim artık ümidim yok!” diyor:

“Q klavyeli bilgisayar ithal eden ve F klavyeli bilgisayar talebin için emek harcamaktan yana olmayan ve sadece çok kar etmeye odaklanmış bir bilgisayar sektörümüz varken, bunun hayata geçmesini, uygulanabilir görmüyorum. En iyi ihtimalle sadece okullarda kullanılan ve okul dışında geçerliliği olmayan bir klavye çeşidi olarak kalabilir F klavye. Umalım ben yanılayım." “Daha önce bu konuda çok yazı yazmış ve pes etmiş, hatta teknik zorunluluklardan dolayı Q klavyeye geçmiş biri olarak hiçbir ümidim yok.”

Bu himmet sahibi mücahid yüreğin yakınışını, pes etme değil, silah kuşanma olarak okuyoruz. Aşağıya Dede’nin bir yazısından F klavyenin mahzun hikayesini seçip çıkardım. Çok hazin ve çok düşündürücü. Ve mücadele azmini arttıracak kadar öfkelendirici…

Umarız, pek çok konuda 50’li yılların idrakini aradığımız 2010 tarihi itibarıyla görünenin ötesinde pek çok manialar barındıran Q(avur) klavye kullanımı azim hata ve alışkanlığından sıyrılarak yeniden titreyip kendimize dönmemiz mümkün olur.

Dileriz, yüksek yetki mercileri bu sefer geri adım atmazlar ve sonuna kadar konunun takibçisi olurlar.

Ve dileriz akıl kazanır, vicdan kazanır, irfan kazanır…

F KLAVYENİN MAHZUN HİKAYESİ

Dede’nin bir yazısından öğreniyoruz ki 1873'te daktiloların hızlı yazma sebebiyle sık sık bozulmasına çare olarak geliştirilmiş Q klavyeler. Mühendisler, daktilo kullananları olabildiğince ağır yazmaya zorlamak için tuş yerlerilerini yeniden düzenleme ihtiyacı duymuşlardır. Problem çözülmüş ama bu sefer de Q klavye yaygınlaştığından bu standart korunmuştur.

Türkçe F klavye ise İhsan Yener tarafından dilimize uygun olarak geliştirilmiş, daha hızlı ve hatasız yazmak hedeflenmiştir. Türkiye'de Harf inkılabından sonra üzerinde Türkçe harflerin de bulunduğu daktilolar ithal edilmeye başlanmış. Ancak, her fabrikanın klavyesinde Türkçe harflerin yerleri farklı farklı olunca sıkıntılar çıkmaya başlamış.

Yener, Hürriyet'ten Hüseyin Gönüllü'ye verdiği röportajda belki 70 farklı klavye dizilişi vardı o dönemde diyor. Türk dilinin özelliklerine uygun bir klavye geliştirilmesi için resmi makamlara yazılar yazan Yener, Demokrat Parti'nin Milli Eğitim Bakanı Tevfik İleri'den randevu alabilmiş ve onunla birlikte Cumhurbaşkanı Celal Bayar'la yaptıkları ziyarette Bayar, kendisine "Bilimsel bir klavye yapın, sizin yaptığınızı kabul edelim" demiştir.

BİR ZAMAN DAHA AKILLIYMIŞIZ

Daha sonra yabancı uzmanların da bulunduğu bir komisyon kurularak Türkçe'de kullanılmakta olan tüm kelimelerin istatistiği Türk Dil Kurumu'nun kılavuzundan yararlanarak çıkarılmış. 29.934 kelime içinde hangi harften kaçar adet bulunduğu tespit edildikten sonra, parmakların fiziksel güçleri ve hareket özelliklerini de esas alarak harfler yerleştirilmiş. F klavye, ellerin kullanım yüzdesi de hesap edilerek düzenlenmiştir. Klavye sol ele yaklaşık yüzde 49, sağ ele de yüzde 51 oranında harf kullanacak şekilde yerleştirilmiştir. Türkçe'nin fonetik özelliğine uygunluk açısından da sesli harfler sol elde toplanmıştır.

F klavye, 20 Ekim 1955'te standart Türkçe klavye olarak kabul edildi. 1963 yılında Gümrükler Kanunu'na eklenen bir madde ile de ithal edilecek tüm daktiloların bu standarda uyması zorunlu hale getirildi. 1974 yılında Türk Standartları Enstitüsü tarafından da F klavye zorunlu standart olarak kabul edildi. TSE'nin 1978 ve 79'da yaptığı düzenlemelerle de bilgisayarlar da buna dahil edildi. O dönemde gelecek nesillerin mağdur olmaması için 40 bin kadar yazı makinesi de değiştirildi. Sonraki yıllarda bunun ne kadar doğru bir tercih olduğu Türkiye'nin katıldığı daktilo yazma yarışmalarında sürekli birincilikler alınmasıyla görülmüştür.

DARISI BUGÜNLERİN BAŞINA…