TÜRKÇE KİTAPLARININ RÛHUNU SEÇİLEN METİNLER VE YAZARLARI BELİRLER

ÂYET-İ KERÎME

Ey Peygamber! Dinlerine uymadıkça Yahudiler de Hrıstiyanlar da senden asla hoşnut olmayacaklardır.

Bakara, 120.

HADÎS-İ ŞERİF

Dünya tatlı ve caziptir. Allah sizi dünyada egemen kılacak ve nasıl davranacağınıza bakacaktır. Dünyadan ve kadınlardan sakının.

Müslim, Rikak, 99.

SÖZÜN ÖZÜ

Bir düşünce için ölümü göze almak, kendini feda ediş değil; hayatı anlamlandırmaktır.

İsmet Özel

Kategori : / MAÂRİF (Eğitimle İlgili Yazılar)

Okunma Sayısı: 824

Yazar: Ahmet Ar

TÜRKÇE KİTAPLARININ RÛHUNU SEÇİLEN METİNLER VE YAZARLARI BELİRLER

Her eğitim-öğretim yılı başlarken heyecanla Türkçe kitaplarına bakarım. En çok merak ettiğim de hangi yazarlardan metin seçildiğidir. Niçin? Çünkü bir Türkçe kitabının rûhunu seçilen metinler ve elbette bu metinlerin yazarları belirler.

Ortaokullarda Türkçe, liselerde edebiyat derslerinin kırılamayan bir yapısı vardır: Metinlerin tamamına yakını belli bir ideolojik görüşteki yazarlardan seçilir. İktidarlar gelir, iktidarlar geçer ama bu dünyânın bu kemikleşmiş yapısında yumuşama olmaz/olabilemez. En çok olsa ders kitabı yazıcıları kendilerini farklı görüşteki iktidarların psikolojik baskısı altında hissettiklerinden (aslında böyle bir baskı da yoktur) yasak savma kabîlinden başka görüşlerden bir iki yazarın metnine de kerhen yer verirler. Bu durumda da bu yazarların metinleri en kokmaz tütmez cinsinden seçilir. Hatta mümkünse yeni nesillerin anlamayacağı, gıcık kapacağı metinler tercih edilir ki çocuklar müspet bir tesir altında kalıp kitaplarını da okumasınlar.

Bu ön bilgi ve hisler altında bu senenin ortaokul kitaplarına her zamanki gibi heyecanla eğildim. “Acaba bu defa bir değişiklik var mı?” Heyhat! “Batı cephesinde yeni bir şey yok!”

Ders Türkçe… Bir dil yeni nesillere o dilin en güzel örnekleri ile öğretilir. Türkçe dersleri sadece dil eğitimi de değildir. Dil üzerinden millî ahlâk, millî değerler de Türkçe derslerinde verilir. Öyle metinler seçilmelidir ki çocuklar bunlardan başta Türkçe sevgisi olmak üzere, vatan, millet sevgisini, ahlâkî ve insânî değerleri de hissetsin, rûhuna nakşetsin. Ayrıca Türkçenin şâheser metinlerini yazmış yazar ve şâirlerini adım adım öğrenmeye başlasın.

Bu duygu ve düşüncelerle kitaplara bakınca gözlerimiz şu yazar ve şâirleri aramaz mı? Ahmet Yesevi, Yunus Emre, Karacaoğlan, Dadaloğlu, Dede Korkut, Yahya Kemal, Mehmed Akif Ersoy, Ömer Seyfettin, Ahmet Haşim, Necip Fazıl Kısakürek, Arif Nihad Asya, Peyami Safa, Cemil Meriç, Samiha Ayverdi, Safiye Erol, Nurettin Topçu, Seyyid Ahmet Arvasi, Mustafa Necati Sepetçioğlu, Halide Nusret Zorlutuna, Emine Işınsu, Tarık Buğra, Mehmed Niyazi, Nevzat Kösoğlu, Niyazi Yıldırım Gençosmanoğlu, Sezai Karakoç, Abdurrahim Karakoç, Bahaettin Karakoç, Dilaver Cebeci, Akif İnan, Erdem Bayazıt, Nuri Pakdil, Rasim Özdenören, Cahit Zarifoğlu, Mustafa Miyasoğlu, Akif Emre, Bahattin Özkişi, Haluk Dursun, Yavuz Bülent Bakiler, Bestami Yazgan, Sibel Eraslan, Yıldız Ramazanoğlu, Ali Haydar Haksal, Mustafa Kutlu, Kemal Sayar, Mustafa Özçelik, Hüseyin Su, Necip Tosun, Murat Başaran, (şarkıcı olan değil), İsmail Kılıçarslan, İbrahim Tenekeci, Süleyman Çobanoğlu, Emine Batar… (Burada bir anda aklıma gelmeyen şâir ve yazarlarımızdan özür dilerim.)

Şimdi… Millî-mânevî değerlerle yetiştirmek istediğimiz bir neslin Türkçe dersleri bu isimler olmadan hakkıyla işlenebilir mi? Maalesef yukarıdaki yazar ve şâirlerin -birkaçı hariç- eserlerine hiç rastlamıyoruz bu Türkçe kitaplarında. Bu hariçten gelen “birkaçı” da başlarda bahsettiğim üzere siyâsî iktidara hoş görünmek için olabilir. Netîcede bu kitapları ders kitabı olarak kabul edecek olan hükûmettir ve hükûmetin var sayılan hassasiyetleri de kitap yazıcıları tarafından pekâlâ bilinmektedir. “İşte biz şu şu yazarlardan da metin aldık…” Ama nispeti ve mâhiyeti nedir, kim araya kim sora?

Yanlış anlaşılmasın, benim kitapta tercih edilen yazarlarla bir problemim yok. Belki benim zannettiğimden daha iyi yazar ve şâirlerdir de ben tanımıyorumdur. Ama bir problem de bu değil mi zaten? Türkçenin şaheserlerini vermiş bunca büyük şâir ve yazarlarımız dururken neredeyse kimsenin tanımadığı isimlerin eserleriyle koca ders kitabı geçiştirilir mi? Öyle ki çocuklarımız da bu büyük sîmâları tanıyarak yetişmeli değil midir?

BİRKAÇ TESPİT:

1. Gerisini bırakınız, İstiklâl Marşı şâirimiz Mehmet Akif Ersoy’dan bile bu dört kitapta tek eser yoktur. (Gerçi matematik kitabının bile başına konulmasının mecburi olduğu İstiklal Marşı var, hakkını yemeyelim)

2. 8. sınıf kitabına Necip Fâzıl’ın Kaldırımlar şiirini almışlar ki bu yaştaki çocukların seviyesinin çok çok üstünde bir şiirdir. Bir şey anlamayacakları baştan bellidir. Böylece bu yaştaki çocuklar Necip Fazıl’dan ürkütülmüş oluyor. (Maksatlı mıdır, bilemem; ama netice budur) Oysa Necip Fazıl’ın “Anneciğim” şiiri alınsa bu yaştaki çocuklar hem anlar, hem duygulanır ve netîce olarak da Necip Fâzıl’ı okumak isterler.

3. Ders kitaplarına girme bakımından bütün zamanların en şanslı yazarı Gülten Dayıoğlu olsa gerektir. Bütün Türkçe ve edebiyat kitaplarına onun bir eserinin girmesi artık bir farz hükmünde görülmektedir. Burada da bu farz yerine getirilmiş ve bütün kitaplara bir metni alınmıştır. Yazarımızı mı kutlasak ders kitabı yazıcılarını mı?

4. Gülten Dayıoğlu’nun arkasından şu üç yazar gelir desek yanlış olmaz sanırım: Yaşar Kemal, İbrahim Zeki Burdurlu ve Mehmet Önder… Ders kitabı yazarları bu yazarlarda ne buluyor, anlamak zor. Bu şanslı yazarlar arasına bir ismin daha girdiğini fark ettik: Yasemin Şahin. Üstelik 8. Sınıf kitabına başörtülü bir resmiyle hakkında kısa bilgi koymuşlar. Aynı kişi midir bilmiyorum ama 6, 7 ve 8. sınıf kitaplarına girmeyi başarmış Yasemin Şahin Hanım.

5. Enteresan bir durum olarak kaydetmek gerekir ki İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDE YAZAR İSİMLERİ VERİLMİYOR. (Eskiden verilirdi.) Bunun kanûnî bir mecburiyet mi yazarların bir tasarrufu mu olduğunu bilmiyorum. Aklıma gelen şu: Eğer içindekiler bölümünde yazar isimleri verilirse yazar seçimindeki tuhaflığı fark eden bir yetkili çıkabilir ve müdâhale edebilir. Ama hiç kimse kitabı bizim yaptığımız gibi sayfa sayfa karıştırarak bakalım hangi yazarlar seçilmiş diye incelemez. Böylece kitap “x ray”e takılmadan geçebilir.

6. Hiç olmazsa serbest okuma metinleri yukarıdaki yazarlardan seçilse kitabın rûhuna müspet bir tesiri olur.

7. İnşaallah bakanlığımız bundan sonraki yıllarda Türkçe kitaplarına seçilecek yazar ve metinlerde daha dikkatli olur.

ŞİMDİ BU SENE TÜRKÇE KİTAPLARINDA ÇOCUKLARIMIZIN MUHATAP OLACAKLARI YAZAR LİSTESİNE -iyi-kötü hükmü vermeden- BAKALIM:

(Ders kitaplarının yazarlarıyla bir meselem olmadığından isimlerini vermiyorum)

5. SINIF: Anıttepe Yayıncılık (2 yazarlı)

Cahit Sıtkı Tarancı, Feyza Hepçilingirler, Mehmet Önder, Yücel Aksoy, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Ahmet Köklügiller, Ramazan Demir, Faruk Nafiz Çamlıbel, Hüseyin Emiroğlu, Nuran İbiş, Gülten Dayıoğlu, Anita Ganeri, Mehmet Emin Yurdakul, Nimetullah Hafız, Fatih Kısaparmak, Namık Kemal, Dede Korkut, Cengiz Aytmatov, Üzeyir Gündüz, Dursun Bulut (2 metin alınmış), Mehmet Dağıstanlı, Orhan Veli Kanık, Gülsüm Cengiz, Hızır Ovacık, Bilim Çocuk Dergisi (yazar ismi yok), Şevki Yücel, Sennur Sezen, Adnan Özyalçıner, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları Çocuk Kitapları (yazar ismi verilmemiş), Muzaffer İzgü, Steve Goodier (serbest okuma) Yeni Şafak Gazetesi (yazar yok), İbrahim Sönmez, Tarık Uslu.

Dinleme metinlerinin bir-ikisi hariç yazarları verilmemiş. Oysa metin yazarının isminin verilmesi yazara hürmetten sayılır.

6. SINIF: Özgün Matbaacılık (3 yazar)

Zekeriya Kaya, C. Sıtkı Tarancı, Halide Nusret Zorlutuna, Oscar Wilde, Muallim Naci (serbest okuma), Orhan Şaik Gökyay, Mükerrem Kamil Su, İsmail Bilgin, Mustafa Turan (serbest okuma), Cevdet Kudret Solok, Adalet Ağaoğlu, Gamze Alıcı, Gülten Dayıoğlu, Buket Uzuner, Edmon de Amicis (serbest okuma), Sabahattin Engin, Miyase Sertbarut, Victor Hugo, Yaşar Kemal, Tarık Demirkaya (serbest okuma) Nidayi Sevim, Hatice Tanrıöğen, Şule Tankut Jobert, Salih Turhan, Yalvaç Ural (bir de serbest okuma metni alınmış), Celal Özcan, Hasan Âli Yücel, Yasemin Meyva, Yasemin Şahin, Pınar Dündar, John Woodward, Paula Navarro, Burhan Felek, M. Halistin Kukul, Mine Erbek, Gülçin Alpöge, Nihat Altınok (serbest okuma)

7. SINIF: Tuna Matbaacılık (3 yazar)

Coşkun Ertepınar (2 metin), Kemal Özer (Kemal Can Özer değil), Gülten Dayıoğlu (bir de serbest okuma metni alınmış), Çağatay Güler, Bahtiyar Vahapzade, Abdullah Rıza Ergüven, Ercan Dolapçı, Süleyman Bulut, Adnan Binyazar, Hadi Besleyici (serbest okuma), Emin Özdemir, Ekmel Ali Okur, Anne Frank, İpek Akkan (serbest okuma), Hidayet Karakuş, Tahsin Yücel, İbrahim Zeki Burdurlu (2 metin), Naki Tezel, Jean Gion (serbest okuma), Vehbi Belgil, Mümin Sekman, Cristy Brown, Ahmet Alpaslan, Mustafa Yurttaş (serbest okuma), Ali Püsküllüoğlu, Ünver Oral, Mehmet Önder, Orhan Veli Kanık (serbest okuma), Gökçe Çiçek, Demirtaş Ceyhun, Fatma Hazan Türkkol, Bilgin Ersözlü (çizen ve yazan), Turan Yalçın, Yasemin Şahin.

8. SINIF: Tuna Matbaacılık (3 yazar)

Yusuf Çotuksöken, Ömer Seyfettin, İlhan Geçer, Beydeba, Muzaffer İzgü, A. Rıza Ergüven, Arif Nihat Asya, Ali Murat Kırık, Bilgin Ersözlü, Yasemin Şahin, Canan Tan, Bilge Nur Karagöz, Necip Fazıl Kısakürek, Bextiyar Vahabzade, Mustafa Çiftçi, Deniz Banoğlu, Kerim-Selim Altınok, Gülten Dayıoğlu, Şevket Rado, Attila İlhan, Yaşar Kemal (bir de serbest okuma metni), Zeynel Beksaç (serbest okuma), Nihad Sami Banarlı, Aşık Veysel, Mehmet Önder, Mevlüt Kaplan, Bekir Aktan, Abbas Sayar, Cahit Külebi, Halikarnas Balıkçısı, Sait Faik Abasıyanık, Nazım Hikmet Ran, Firdevs Tunçay.

Bizim bir hüküm belirtmemize gerek yok; kitapların rûhunu anlayanlar anladı…

Ümitler seneye kaldı…