YAŞADIĞIMIZ HÂDİSELERİN TARİHTEKİ KÖKLERİ-1

ÂYET-İ KERÎME

Ey Peygamber! Dinlerine uymadıkça Yahudiler de Hrıstiyanlar da senden asla hoşnut olmayacaklardır.

Bakara, 120.

HADÎS-İ ŞERİF

Dünya tatlı ve caziptir. Allah sizi dünyada egemen kılacak ve nasıl davranacağınıza bakacaktır. Dünyadan ve kadınlardan sakının.

Müslim, Rikak, 99.

SÖZÜN ÖZÜ

Bir düşünce için ölümü göze almak, kendini feda ediş değil; hayatı anlamlandırmaktır.

İsmet Özel

Kategori : TÂRİH / DÜNDEN BUGÜNE

Okunma Sayısı: 2523

Yazar: Ali Nur Kutlu

YAŞADIĞIMIZ HÂDİSELERİN TARİHTEKİ KÖKLERİ-1

RESMİN TAMAMI-1

100 yıl önce: Osmanlı, Abdülhamid, ümmet

Bugün ülkemizde ve Ortadoğu'da başımızı döndüren tüm olayları anlamakta zorlanıyoruz. Çünkü resmin tamamını göremiyoruz ve o resmin nasıl yapıldığını da bilmiyoruz.

Bugünden itibaren dört yazıda, aslında resmin ne olduğunu ve resmin nasıl yapıldığını bu kısıtlı köşede, özetle anlatmaya çalışacağım. Böylece meselenin Gezi, Cemaat, El Kaide, Suriye olmadığını anlayacağımızı ümit ediyorum.

Şimdi önünüze 18. Yüzyıl'daki sınırlarıyla bir Osmanlı haritası koyun. Şimdi bugünkü dünya haritasını açın ve yanına koyun. Bugünkü dünya haritasında savaş, terör, çatışma, kaos yaşanan ülkeleri işaretleyin. İşaretlediğiniz ülkelerin sınırlarını birleştirin. Ne görüyorsunuz? Ortaya, Osmanlı haritasının Ortadoğu bölümü çıktı değil mi? Çatışma yaşanan bölgeleri son 50 yılı baz alarak işaretlersiniz haritaya Kafkaslar ve Balkanlar bölgesi de girecektir.

Böyle olması normal, çünkü Osmanlı toprakları son iki yüzyıldır planlı ve düzenli olarak parçalandıkça ve ana gövdeden koparıldıkça savaş, terör ve kaos o topraktan eksik olmuyor ve asla huzur bulamıyor.

Çok değil, sadece yüz yıl geriye gidelim. Büyük Sultan Abdülhamid, otuz yıllık iktidarı boyunca imparatorlukta yaşayan milletleri ve 5 milyon kilometrekare toprağı bir arada tutmayı başarmıştı. Düşmanları kendileriyle uzlaşmayan (özellikle Filistin konusunda) Abdülhamid için iki ayrı plan yaptı.

İçeride, 'Kızıl Sultan' ve 'istibdat yönetimi' (diktatörlük) denerek yoğun bir kampanya başlatıldı. Abdülhamid'in bir 'despot ve diktatör' olarak tüm özgürlükleri kısıtladığı gerekçesiyle her yerde aleyhinde konuşuluyordu. Öte yandan 'Ümmet' kavramını ve Osmanlı'nın imparatorluğu bir arada tutan tutkalını yok edecek bir tartışma başlatıldı: 'Biz kimiz? Osmanlı demek ne demek? Müslüman kimliği bizi temsil ediyor mu?' Sonunda 'Asıl millet Türk'tür' denilerek Osmanlı'nın 600 yılda oluşturduğu kuşatıcı ve birleştirici 'millet' kavramını çatlatan ilk hançeri sapladılar. Tartışmayı sürükleyen ana kadro Jön Türklerdi ve İngiltere ile Fransa'da yaşıyorlardı daha çok.

Osmanlı içinde kimlik ve millet kavramları tartışılırken ve Abdülhamid 'diktatör' denilerek iktidardan indirilmeye çalışılırken; Ortadoğu'da İngiliz Lawrence gibi kişiler aracılığı ile Arap milliyetçiliği körüklenerek Osmanlı'ya karşı Ortadoğu halkları kışkırtılıyordu.

En önemli argümanları 'Osmanlı'nın Arapları sömürdüğü, geri bıraktığı ve Türklüğü önemsediği, Arapları aşağıladığı' yönündeydi. Bunları anlattıkları her Arap aşiretine bir de bağımsız bir devlet vaadinde bulunuyorlardı.

'Ümmet ve millet' kavramı burada da tartışmaya açıldı. Arap ırkının Osmanlı olmadığı, Osmanlı 'millet' kavramının içinde Arapların yer almaması gerektiği ısrarla vurgulandı.

Tüm bunlarla aslında İngiltere, Hindistan'dan Fas'a kadar tüm İslam coğrafyasında hedefini seçmişti: 'Ümmetin birliği ve hilafetin dirliği'.

Halife Abdülhamid irtica, terör, kaos, ekonomik bozukluklar bahane edilerek askeri bir darbeyle tahttan indirildi. Jön Türklerin devamı İttihat Terakki iktidara geçti. Abdülhamid iktidardan indirildikten hemen sonra 1912 de Balkan Savaşlarıyla Osmanlı'nın sağ kolu kopartıldı. Balkan cephesi düştü. Osmanlı Anadolu'ya doğru çekildi.

İki yıl sonra bu kez Birinci Dünya Savaşı başladı. Osmanlı'nın tüm toprakları saldırıya uğradı. Tüm coğrafyada ölümüne direnen bir imparatorluk vardı ama müttefiki Almanya yenildi diye Osmanlı da yenildi sayıldı. Arap coğrafyasında ekilen fitne tohumları yeşerdi ve Osmanlı'dan kopartıldı. Osmanlı doğduğu ana rahmine Anadolu topraklarına çekildi, iki kolu ve bacakları kopartılmış olarak.

İngiltere savaşın galibi olarak işte o zaman elinde cetvelle bir resim çizmeye başladı. Ortadoğu'da sürekli savaş, terör ve acının yer alacağı mutsuzluğun resmiydi bu.

Osmanlı'nın parçalanmış bedeni üzerine çizilmiş kanlı bir haritanın resmi: