MEDYA PAZARINDA DEFOLU TÜRKÇE

ÂYET-İ KERÎME

Ey Peygamber! Dinlerine uymadıkça Yahudiler de Hrıstiyanlar da senden asla hoşnut olmayacaklardır.

Bakara, 120.

HADÎS-İ ŞERİF

Dünya tatlı ve caziptir. Allah sizi dünyada egemen kılacak ve nasıl davranacağınıza bakacaktır. Dünyadan ve kadınlardan sakının.

Müslim, Rikak, 99.

SÖZÜN ÖZÜ

Bir düşünce için ölümü göze almak, kendini feda ediş değil; hayatı anlamlandırmaktır.

İsmet Özel

Kategori : / DİL KALESİ

Okunma Sayısı: 2072

Yazar: C.Yakup Şimşek

MEDYA PAZARINDA DEFOLU TÜRKÇE - 35

(Bekir COŞKUN)

(Cumhuriyet – 28 Nisan 2011)

“Bir tek külahlı bir oğlan ile türbanlı bir kız görüntüsü yok, kanal kenarında, hatim indirmeye gidiyorlar...”

Cümlenin “yok” tan önceki ile sonraki parçaları arasında bağ kurulamamış. Dolayısıyla tam olarak neyin söylendiği belli değil. Önceki satırlara tekrar bakarak bu cümleyi çözmeye çalışıyoruz.
COŞKUN burada tahminen şunu demek istiyor:
“Simülasyonun tek eksiği, kanal kenarında, hatim indirmeye giden külahlı bir oğlan ile türbanlı bir kız görüntüsü…”
Kasıt buysa cümle şöyle de kurulabilirdi:
“Kanal kenarında, hatim indirmeye giden külahlı bir oğlan ile türbanlı bir kız da olsaydı simülasyon tamam olurdu…”

***

“İşin en matrak yanı; arkadaşın procesini beğenmeyenler, korkularından beğenmediklerini de söyleyemiyorlar...”
COŞKUN’un bu cümlesinde “korkularından” kelimesi neyin sebebini belirtiyor?
A) Beğenmemenin
B) Beğendiklerini söyleyememenin
Eğer COŞKUN’un kastı B şıkkıysa cümlesi şöyle düzenlenebilirdi:
“İşin en matrak yanı şu: Arkadaşın procesini beğenmeyenler ise bunu korkularından söyleyemiyorlar...”

***

(Cumhuriyet – 27 Nisan 2011)

“İnsanlık Anıtı’nın boynuna çelik ilmiği geçirip infaz ettiler dün…”

1. Hata: Cümleye göre, infaz edilen “İnsanlık Anıtı” değil “çelik ilmik” oluyor.
2. Hata: “İnfaz etmek” sözü “yargının verdiği kararı yerine getirmek” demek. Dolayısıyla herhangi bir varlık infaz edilmez, onun hakkında verilen hüküm infaz edilir. Mesela idam etme, hapsetme gibi bir cezanın infazı…
“İnfaz” hataları son yıllarda medya pazarında o kadar sık görülüyor ki artık nerdeyse bu yanlışa alıştık. Böyle giderse kelimenin lügatlerdeki manası da değişecek…
Bekir COŞKUN’dan, aynı yazının sonunda hatalı bir “infaz” daha:
“İlkelliğin çağdaşlığı infazıdır o…”

***

“Dün heykelin boynuna geçirilen çelik sicimin altı kez koptuğu haberini veriyordu televizyonlar…”

Cümleye göre “dün” ne olmuş?
A) Heykelin boynuna çelik sicim geçirilmiş.
B) Heykelin boynuna geçirilen çelik sicim altı kez kopmuş.
C) Televizyonlar heykelin boynuna geçirilen çelik sicimin altı kez koptuğu haberini vermiş.
D) Hepsi olmuş.

Doğru şıkkı öğrenmek isteyenlere – sehven değil, bilerek – şifre veriyorum:
Doğru cevap COŞKUN’un cümlesinin dışında, kafasının içinde…