'DİYARBAKIR BULUŞMASI'NIN ANLAMI

ÂYET-İ KERÎME

Ey Peygamber! Dinlerine uymadıkça Yahudiler de Hrıstiyanlar da senden asla hoşnut olmayacaklardır.

Bakara, 120.

HADÎS-İ ŞERİF

Dünya tatlı ve caziptir. Allah sizi dünyada egemen kılacak ve nasıl davranacağınıza bakacaktır. Dünyadan ve kadınlardan sakının.

Müslim, Rikak, 99.

SÖZÜN ÖZÜ

Bir düşünce için ölümü göze almak, kendini feda ediş değil; hayatı anlamlandırmaktır.

İsmet Özel

Kategori : / AKTÜALİTE

Okunma Sayısı: 1748

Yazar: Abdullah Muradoğlu

'DİYARBAKIR BULUŞMASI'NIN ANLAMI

Başbakan Erdoğan ile 'Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi' Başkanı Mesut Barzani'nin 'Diyarbakır buluşması'nın tarihi önemde olduğunu söylemeye gerek yok. Buluşmadaki 'Türk-Kürt kardeşliği' vurgusunun yanı sıra enerji ve enerji hatları anlaşmalarıyla Türkiye ve IKBY arasındaki ilişki 'stratejik' bir çerçeveye oturmuştur. Bu tarihi buluşma 'Çözüm süreci'ne içtenlikle destek veren Kürt çevreleri için doping niteliği taşıyor. Zira Barzani ailesinin bölge Kürtleri nezdinde itibarlı bir geçmişi var. 'Çözüm süreci'nin devam etmesi, silahların susması, IKBY ve Ankara arasındaki stratejik ilişkinin istikrarı için çok önemli. Erbil'de kurulan 'Kürt dengesi'nin muhafaza edilmesi büyük ölçüde Türkiye ile kurulan stratejik ilişkinin devam etmesine bağlı. Bu dengenin bozulmasını en başta Kürtler istemez.

Barzani ailesiyle neredeyse 100 yıldır inişli-çıkışlı bir ilişki yaşadık. Türkiye 1930'lardan itibaren gayriresmi biçimlerde bile olsa Barzani ailesiyle hep ilişki içerisinde oldu. İngilizlerin çizdiği sınırın her iki tarafında aşiret akrabalıkları vardı. Ahmet Barzani liderliğindeki Kürtler Irak hükümetine karşı 1931'de ayaklanmışlardı. Irak Hükümeti İngiliz hava kuvvetlerinin yardımıyla isyanı bastırabilmişlerdi. Ahmet Barzani, Mehmet Sıddık Barzani ve Mustafa Barzani Türkiye'ye sığınmışlar ve bir süre Eskişehir'de ikamet etmişlerdi. Ahmet Barzani'den sonra Molla Mustafa Barzani Irak Kürt hareketinin liderliğini yaptı. Oğlu Mesut Barzani ise 1979'dan bu yana 'Irak Kürdistan Demokrat Partisi'nin değişmez lideridir.

'Barzani' ismi Türkiye'de belli bir kesim nezdinde popüler idi. Benim bile çocuk yaşlarda Barzani ismiyle ilgili bir hatıram var. 1970'lerin ortalarında diz kapağımdan yaralanmış olmam nedeniyle hastanede yatarken, midesinden ameliyat geçiren bir Kürt öğretmen ile oda komşusu olmuştuk. Sol dergiler okuyan bu pos bıyıklı Kürt öğretmenin bana ikide bir şefkatle 'Barzani' yahut 'Koçero' diye hitap etmesinin anlamını çok daha sonraları kavrayacaktım. Orta Anadolu'nun göbeğindeki bir kasabada yaşayan Kürt bir öğretmenin nezdinde Molla Mustafa Barzani saygın bir isim idi. Bir kaç yıl sonra gazetelerde 'Barzani' ve 'Talabani' aşiretlerine bağlı silahlı grupların Türkiye sınırını aşarak Hakkari civarında çatıştıkları haberlerini okuduğumu hatırlıyorum. Haberlerde bizim askerlerin bu çatışmaları sadece izlemekle yetindikleri belirtiliyordu. Bana o zamanlar bu haberler çok tuhaf geliyordu.

1975'de Celal Talabani sol eğilimli 'Irak Kürdistan Yurtseverler Birliği'ni kurarak muhafazakar-demokrat çizgideki Barzanilere rakip olmuştu. Mesut Barzani ve Celal Talabani çekişmesi uzun yıllar Irak Kürt hareketinin bölünmüşlüğünü simgeledi. Saddam Hüseyin'in tasfiyesinden sonra Barzani ve Talabani'nin partileri ittifak halindeler. Bölge yönetimi iki partinin koalisyonu tarafından paylaşılıyor. Talabani Irak Cumhurbaşkanı, Barzani ise Bölge Yönetimi'nin Başkanı oldu. AK Parti hükümetinin 'Kürt açılımı' ve sonrasındaki 'Çözüm süreci' sadece Türkiye için değil, bölgesel istikrar için de anahtar niteliğinde. Bin yıldır iç içe yaşayan Türkler ve Kürtlerin etnik-milliyetçilik virüsüyle açılan yaraları onarmak suretiyle yeni bir anlayış etrafında bütünleşmeleri bölgede yeni bir tarihin yazılması anlamına geliyor. Erbil ile yaşanan inişli-çıkışlı ilişkiler her iki taraf açısından istikrarlı bir yörüngeye sokulmuş görünüyor. 'Diyarbakır Buluşması'nın bende uyandırdığı ilk izlenim şimdilik bu oldu.