İYİ ÖĞRETMEN YETENEK KEŞFEDER VE İLHAM VERİR

ÂYET-İ KERÎME

Ey Peygamber! Dinlerine uymadıkça Yahudiler de Hrıstiyanlar da senden asla hoşnut olmayacaklardır.

Bakara, 120.

HADÎS-İ ŞERİF

Dünya tatlı ve caziptir. Allah sizi dünyada egemen kılacak ve nasıl davranacağınıza bakacaktır. Dünyadan ve kadınlardan sakının.

Müslim, Rikak, 99.

SÖZÜN ÖZÜ

Bir düşünce için ölümü göze almak, kendini feda ediş değil; hayatı anlamlandırmaktır.

İsmet Özel

Kategori : / MAÂRİF (Eğitimle İlgili Yazılar)

Okunma Sayısı: 3536

Yazar: ALİ ERKAN KAVAKLI

İYİ ÖĞRETMEN YETENEK KEŞFEDER VE İLHAM VERİR

“İyi öğretmen espri yapar, neşe kaynağıdır.”demiş psikolog Eckart van Hirschhausen ve ilave etmiş:

“Matematik öğretmenimi hiç unutmuyorum, çünkü konuları esprili anlatırdı. Derse başlamadan önce tahtanın köşesine, küçük bir kâğıda yazılmış not yapıştırır, dersi dikkatli dinleyen bu kâğıtta yazılı ödülü alacak, derdi. Yazı, okunamayacak kadar küçük harflerle yazılmış olurdu. Dersin sonunda o meçhul ödülü alacağız diye pür dikkat öğretmeni dinlerdik.”

Bazı öğretmenler gülmekten korkarlar, ben gülümsersem sınıf kendini koyverir, derler. Meslek hayatımın ilk yıllarında ben de öyle yaptım. Baktım ki sınıfta askerî disiplin işe yaramıyor, asık suratlılıktan vazgeçtim. Öğrenci için hoş bir öğrenme atmosferi oluşturmak, asık suratla disiplin sağlamaktan daha önemli. İnsan beyni espri ile karışık öğrendiği bilgiyi daha iyi hafızasında tutuyor, derse espri katmak, yemeğe tuz katmak gibi bir şey.

Nitelikli öğretmen öğrencileri ile ilgilenir, onların dertleri ile dertlenir ve dersini sevdirir. Öğrenciler, sevdikleri öğretmenin dersini daha iyi takip eder ve daha iyi öğrenirler. Okulun ilk haftasında bir mail oldum, Zehra Dağlıoğlu, bize dil ve anlatım dersini sevdirdiğiniz için çok teşekkür ederim, demiş. Ne kadar mutlu olduğumu anlatamam.

Teşekkür ederim, sana teneffüste çay ısmarlayacağım, diye cevap verdim öğrencime. Aramızda iyi bir diyalog var, dersimi gözünün için parlayarak dinliyor.

“Öğrenci sadece bilgi ile aydınlatılmak istemez, ilgi ve sevgi de ister; hatta bilgiden önce ilgi ve sevgi ister.” demiş Eckart von Hirschhausen(Focus Schule, Ekim 2009, s.44). Duygusal zekânın önemsenmesini istiyor Hirschhausen. Bilgi zihinsel zekâyı, ilgi ve sevgi duygusal zekâyı besliyor.

Öğretmen, derse motivasyonu sağlayabilmeli. Derse orijinal ve dikkat çekici bir giriş yapmalı, dikkatleri anlatacağı konu üzerinde toplayabilmeli. Öğrenci ilgisini çekmeyen konuları dinlemek istemez, alıcıları kapatır. Biz ne kadar emek vererek ders anlatırsak anlatalım, çocukların bir kulağından girer, ötekinden çıkar. Hatta alıcıları kapalı olanların kulağına da girmez.

Ders konularının günlük hayatla ilgisini kurmak gerekir. Öğretmen derse bir anekdotla başlayabilir, ilgi çekici bir resim, bir karikatür, bir gazete kupürü, başka bir materyal gösterebilir. Başımdan şöyle bir olay geçti. Anlatacağım bilgi benim işime yaradı, sizin de işinize yarar, gibi bir girişle ilgiyi toplayabilir.

Nitelikli öğretmen heyecanlıdır ve öğrencilerini heyecanlandırır. Macera hikâyeleri neden hoşumuza gider? Çünkü sonucunu merak ederiz. Öğretmen iyi hikâye anlatabilmeli, daha doğrusu dersi macera hikâyesi kıvamında anlatabilmeli.

Anlatacaklarımız öğrencinin merakını tahrik etmeli. Merak ilmin hocasıdır. Merak oltası öğrenciye bilgi balığını tutturur. Merak duygusu, herkesi öğrenmeye sürükler.

Nitelikli öğretmen ödüllendirir, notu ödül olarak kullanır. Öğrenmek insanın bilgi dağarcığını genişletir, bilgi beyni besler, beyin öğrenmeyi ödüllendirir. Allah, beynimize öğrenmeyi ödüllendiren bir sistem kurmuş, merak ettiğimiz, hoşumuza giden veya ilgimizi çeken bir şeyi öğrendiğimiz zaman beynimizi dopamin, endorfin, serotonin denilen mutluluk hormonları salgılar. Bu sebepledir ki cezalar öğrenmeyi zorlaştırır, öğrenciyi dersten ve öğretmenden uzaklaştırır; ödül ise öğrenmeyi kolaylaştırır. İnsan kendini mutlu eden şeylerin peşinden koşar, mutsuz eden şeylerin değil. Öğretmenler notu, ödül olarak kullanmalıdır.

Geçen gün öğrencim Mustafa, Mehmet Akif'in “Davransa” isimli şiirini ezberlemiş, bana okumak istediğini söyledi. Tahtaya çıkıp şiiri okudu. Şiirin bize ne mesaj verdiğini sorum, anlattı. Çok hoşuma gitti, 100 verdim. Çocuk sevinerek yerine oturdu, öteki öğrencilerde de şiir merakı ve ezberleme heyecanı uyandırdı. Böyle bir motivasyonu sağlamak için benim şüphesiz büyük bir çaba sarf etmek gerekirdi, öğrencim sınıf motivasyonunu sağladı.

Nitelikli öğretmen, öğrencilerin yeteneklerini keşfeder ve onları ilerletir. Çocuklar, başlangıçta dersi yapıp yapamayacakları konusunda tereddüt içindedirler, onları cesaretlendirmek çok önemli. Senin kimseden eksiğin yok, başkasının yaptığını sen de yaparsın, diyerek öğrencilerimizde başarma azmi ve isteği uyandırmalıyız. “Yapabilirim” dedirtmeliyiz. Ben yapamam diyen öğrenci başarmak için çaba sarf etmez.

Hâlbuki başarı emek ister ve ter kokar.

Nitelikli öğretmen sürekli kendini besler, okur ve okutur. Çocuklarda araştırma ruhu uyandırır, öğrencilerine bilgi susuzluğunu gidermenin yollarını gösterir. Kitaplar sessiz öğretmenlerdir, öğrencilerde kitap okuma merakı uyandırmalıyız ve okuyan öğrencilerle ilgilenmeli, onları ödüllendirmeliyiz.

Ömür boyu öğrenmenin yolu, okuma ve araştırma alışkanlığı kazanmaktan geçer.

Nitelikli öğretmen liderdir. Öğrencileri etkilemeyi bilir. Probleme de değil, çözüme odaklanır, bulunduğu yerde hoş ve keyif verici bir öğrenme atmosferi oluşturur. Düşünmeyi, konuşmayı, analiz ve sentez yapmayı sever, sevdirir. Öğrencilerine ufuk açar.

Nitelikli öğretmen ilham verir.