2020 OLİMPİYATI ELİMİZDEN KAÇARKEN...

ÂYET-İ KERÎME

Ey Peygamber! Dinlerine uymadıkça Yahudiler de Hrıstiyanlar da senden asla hoşnut olmayacaklardır.

Bakara, 120.

HADÎS-İ ŞERİF

Dünya tatlı ve caziptir. Allah sizi dünyada egemen kılacak ve nasıl davranacağınıza bakacaktır. Dünyadan ve kadınlardan sakının.

Müslim, Rikak, 99.

SÖZÜN ÖZÜ

Bir düşünce için ölümü göze almak, kendini feda ediş değil; hayatı anlamlandırmaktır.

İsmet Özel

Kategori : / AKTÜALİTE

Okunma Sayısı: 1745

Yazar: Süleyman Seyfi Öğün

2020 OLİMPİYATI ELİMİZDEN KAÇARKEN...

...
Çok sayıda devlet kuruluşu ve girişimcinin destek verip mücâdele ettiği, en üst düzeyde temsillerle sayısız insanın ter akıttığı bu yarışı kaybetmiş olmak; üstelik sonuca bu kadar yaklaşmışken elbette ki hoş olmadı. Her şeyi aşırılaştırmayı çok seven bu ülkenin insanları, umarım ki buradan bir Eurovizyon sendromu türetmez. Elden gelen yapıldı. Bu sonuç dünyanın sonu değil.

Kişisel olarak olimpizme harâretli bir şekilde destek veren birisi değilim. Düşüncelerimi daha önceki senelerde yazmış olduğum bazı yazılarda dile getirdim. Olimpik felsefe her kadar niyetler dâiresinde dünya barışı idealine hizmet etmek misyonu ile donanmış olsa da, pratikte bu yolda işlediğine dâir ciddi kuşkularım var. Yüzyıllar öncesinde, yâni antikitede de olimpiyatların barış odaklı bir yapısı olduğunu düşünmüyorum. Kendi aralarında çıkar temelli sonu gelmez savaşlar yapan Grek siteleri; arada bir silâhları bırakıp olimpiyat yaptılar diye barışa kavuşmuş değildir. Bittiği yerde herkesin kaybettiği siteler arası savaşlar sonuna kadar, yâni Isparta Atina'yı, Thebai de Isparta'yı bitirinceye kadar zincirleme reaksiyonlarla sürdü. Düzeni sağlayan Büyük İskender oldu. Olimpik süreçler ise Hellenistik dönemde söndü gitti. Doğrusu ben, antikitedeki olimpiyatları, gerçek savaşı yapabilmek için çok taraflı bir irâde ile geçici bir mola alma dönemi olarak değerlendiriyorum. Aslında spor yarışmaları, tarafların savaşı düşük bir profilde sürdürmesi anlamına geliyordu.

Başarısız Hellenistik dönemden sonra barışı kurumsallaştıran Roma ve onu izleyen Osmanlı İmparatorlukları oldu. Roma barışında olimpik gelenek dönüştü ve alabildiğine yozlaştı. Sayısız kölenin kanının hunharca akıtıldığı ve vahşi üstünlük gösterilerine sahne olan Arena kültürü bu yozlaşmanın ürünüdür. Zaman içinde 'Arena'nın yerini, özellikle Doğu Roma'da 'Hipodrom' aldı. Osmanlı barışında bu da ortadan kalktı. Sportif faaliyetler, bu arada güreş, binicilik ve okçuluk gibi yarışmacı olanlarıyla birlikte elbette devam etti. Ama yarışmacı, rekâbetçi özellikleri hayli bastırılarak, törpülenerek oldu bu. (Kırkpınar'ın nefsi ezen ritüelleri ya da rakibine sadece mütevâzı bir işâret bırakan menzil taşları bana bunun düşündürüyor).

Olimpik miras bilindiği gibi modern dünyada canlandırılmakla kalmadı; yüksek düzeyde kurumsallaştırılan bir yapıya da kavuşturuldu. Sitelerin yerini bu kez ontolojik olarak hırs yüklü ulus devletler aldı. Ama modern olimpizmin, militarizmden görece arınmak anlamında antikide olduğu kadar bile başarılı olduğunu düşünmüyorum. (Unutmayalım ki 1936 olimpiyatlarını Hitler düzenlemişti). Modern dünyada olimpiyatlar geçici bırakışmayı bile sağlayamıyor. Savaşlar sürerken olimpiyat yapılıyor. Elde edilmiş ulusal sportif başarılar derinlerde bir yerlerde militarizme bağlanıyor. BM dünya barışı yolunda neredeyse, olimpik ruh da orada...

Örgütlenmiş bir rekâbetin bireylerin ve ulusların etkinlik duygusunu arttırdığı muhakkaktır. Buna bir itirazım olamaz. Ama rekâbet ile barışın ne kadar bağdaştığı konusunda derin tereddütlerim var. Bildiğim odur ki, eğer bir dünya barışı olacaksa, bu rekâbet duygularından arınmış başarıların birikimiyle sağlanacaktır. Pek çok kez doping skandallarıyla biten, rekâbeti ve onun nesnesi olarak insan bedenini odağa alan bir spordan arınmak ve nefsi aşmaya dönük başka bir spor yapılanmasını yaygınlaştırmak bu birikime katkıda bulunabilir.

Yazının tamamı için tıklayınız.