Milli kültür, tarih şuuru ve sosyal psikoloji: Erol Güngör

ÂYET-İ KERÎME

Ey Peygamber! Dinlerine uymadıkça Yahudiler de Hrıstiyanlar da senden asla hoşnut olmayacaklardır.

Bakara, 120.

HADÎS-İ ŞERİF

Dünya tatlı ve caziptir. Allah sizi dünyada egemen kılacak ve nasıl davranacağınıza bakacaktır. Dünyadan ve kadınlardan sakının.

Müslim, Rikak, 99.

SÖZÜN ÖZÜ

Bir düşünce için ölümü göze almak, kendini feda ediş değil; hayatı anlamlandırmaktır.

İsmet Özel

Kategori : / PORTRELER

Okunma Sayısı: 231

Yazar: Nuriye Çakmak Çelik

Milli kültür, tarih şuuru ve sosyal psikoloji: Erol Güngör

Erol Güngör, 25 Kasım 1938 günü Hacıhafızoğulları’ndan Abdullah Sabri Bey ve Zeliha Gülşen Hanım’ın dört çocuğundan üçüncüsü olarak Kırşehir’de doğdu. Ahi Evran Camii imamı ve Ahi Tekkesi’nin son şeyhi Hafız Osman Efendinin torunu olması hasebiyle onun maddi manevi gözetimi altında büyüdü. İlk ve orta öğrenimi Kırşehir’de tamamladı. Şehirde lise olmaması nedeniyle kısa süreliğine Sivas’a gitse de 1953 yılında Kırşehir’e lise açılmasıyla doğup büyüdüğü şehirde eğitimini tamamlayarak ‘pekiyi’ derecesi ile mezun oldu.

Lisans eğitimi için İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne kaydoldu. Orta öğrenimi sırasında öğrendiği Osmanlıcayı ihmal etmeyerek şahsi notlarını eskimez yazı ile yazma alışkanlığı Fethi Gemuhluoğlu tarafından keşfedilmesini sağladı. Fetih Bey tarafından Mümtaz Turhan’la tanıştırıldı ve onların teşvikiyle hukuk eğitimini bırakarak Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’ne geçti. Üniversite döneminde 4 yıl boyunca Doğan Cüceloğlu ile aynı odayı paylaştı. Cüceloğlu ondan bahsederken şöyle derdi: “Ben Erol’la konuşmaya başladığım zaman bir insanla konuştuğumu unuturdum, sanki bir kütüphaneye girmişim de kütüphane konuşuyor gibi gelirdi…”

Öğrencilik günlerinde kendi fakültesinde memurluğa başlayan Erol Güngör, dedesinin teşvikiyle öğrendiği Arapça ve Farsçanın yanında Fransızca ve İngilizce de öğrendi. 1961 yılında fakülteden mezun oldu ve Tecrübi Psikoloji Kürsüsünde asistan olarak göreve başladı. Yeni bir bilim dalı Sosyal Psikoloji alanında kendini geliştirdi. 1965 yılında doktorasını verdi ve davet üzerine gittiği Colorado Üniversitesi’nde iki buçuk yıl süreyle ilmi çalışmalarda bulundu. Türkiye’ye döndükten sonra Sosyal Psikoloji Bölümü’nde doçent olarak göreve başlayan Erol Güngör, 1972 yılında hocası Mümtaz Turhan’ın vefatı üzerine Tecrübi Psikoloji Kürsüsünün Başkanlığına getirildi. 1978 yılında, 40 yaşında, “Değerler Psikolojisi Üzerine Araştırmalar’’ teziyle profesör unvanını aldı.

Akademik çalışmalarının yanı sıra küçük yaşlardan itibaren kazandığı okuma ve yazma alışkanlığını hiç bırakmayan Prof. Dr. Erol Güngör; lise talebeliği günlerinden başlayarak Diriliş, Türk Yurdu, Hisar, Türk Birliği Dergisi, Töre, Türk Edebiyatı, Yol, Millî Kültür, Türk Kültürü, Konevî, Toprak ve Diriliş gibi dergilerde yazdı ve Ortadoğu, Hergün ve Millet gazetelerinde başyazarlık yaptı. 1975 yılında ilk düşünce kitabı olarak “Türk Kültürü ve Milliyetçilik” adlı eserini ve 1981 yılında Hicretin 1400. Yılına Armağan olarak İslam’ın Bugünkü Meseleleri ismini verdiği eserini yayınladı.

Sosyal Psikoloji alanının ilk akademisyenlerinden biri olan Erol Güngör, 1982 yılında Konya Selçuk Üniversitesi’ne rektör olarak atandı. Göreve geldiğinde sadece iki fakülteyle eğitim veren üniversite, onun döneminde 8 fakülte, 4 yüksekokul ve 3 enstitü ile eğitim verme kapasitesine yükseldi. Bir yandan yoğun akademik çalışmalarını bir yandan yazı çalışmalarını sürdürürken 24 Nisan 1983 tarihinde geçirdiği bir kalp krizi sonucu 45 yaşında vefat etti.

Erken yaşta vefat etmesine rağmen ardında 12 telif, 6 tercüme eser ve yüzlerce makale bırakan Erol Güngör, ‘Kültür Milliyetçisi’ olarak tanınıyordu. Milliyetçilik kavramına özgün bir bakışıyla yaklaşan Güngör, “Milliyetimizin İslâm dini dışında düşünülemeyeceği fikri milliyetçileri birleştiren bir prensiptir.” cümleleriyle duruşunu özetliyordu.

Yazının kaynağına ulaşmak için tıklayınız.