ZARAFET

ÂYET-İ KERÎME

Ey Peygamber! Dinlerine uymadıkça Yahudiler de Hrıstiyanlar da senden asla hoşnut olmayacaklardır.

Bakara, 120.

HADÎS-İ ŞERİF

Dünya tatlı ve caziptir. Allah sizi dünyada egemen kılacak ve nasıl davranacağınıza bakacaktır. Dünyadan ve kadınlardan sakının.

Müslim, Rikak, 99.

SÖZÜN ÖZÜ

Bir düşünce için ölümü göze almak, kendini feda ediş değil; hayatı anlamlandırmaktır.

İsmet Özel

Kategori : İKTİBAS / Muhtelif Mevzûlar, Yazarlar, Yazılar

Okunma Sayısı: 221

Yazar: Latif Erdoğan

ZARAFET

Zarafet Kendi değerlerimizi, kaybettiğimiz ahlaki kazanımlarımızı yeniden keşfedip yaşanır kılmaya her zamandan daha muhtacız. İşte o yitik değerlerimizden biri de zarafettir.

Mantık doğruya, etik iyiye, estetik güzele, ruhani melekeler ise mükemmele taliptir. Zarafet, bütün bu taleplere, düşünce, ifade, eylem ve tarzda karşılık bulmuş olmanın adıdır. Zarafette, karakter sağlamlığı şarttır, disiplinli yaşam öncelikli ilkedir, bedii üslup kaçınılmazdır.

İçe dönük zarafet, insanın kendi özüne saygıda kusur etmemesidir. Yani, yaratılış gaye ve hikmetine uyumlu davranışlar toplamını ele veren kamil hali kazanmış bulunmasıdır. Buna suskunluk şeklinde tezahür eden iç derinliği denilmesi de mümkündür. O, daim nefis muhasebesinden nasiplenen denge hassasiyetidir. Yine o, büyüdükçe tevazuu, bilindikçe mahviyeti artıran şuur göstergelerini tabii değerlere dönüştürme; yüklenilen “emanet” sorumluluğunu kavramakla yakından irtibatlı mahiyet bilincini, niyet, meyil, amel çizgisinde de sürdürebilme becerisidir.

İçe dönük zarafet, nezafeti, nezaheti, iç duruluğunu, manevi mertebelerin her aşamasında koruyarak, ledün alemine ait adabı muaşerete eksiksiz riayet kuralına kusursuz itaat sonucu ulaşılan aşkınlıkları elde etme mazhariyetidir. O, atom altı parçacıklarının aynı zaman ve konumda hem parça hem de dalga olmaları misali, rasyonel ve irrasyonel gerçekliklerin bütününü aynı zaman ve zeminde temsil keyfiyetidir. Yani kişinin, kendi hakikatini keşfi ve tekrar tekrar kendi hakikatinde yüzlerce defa yeniden yeniye dirilişi serüvenidir.

Dışa dönük zarafet, ”iyi düşünen iyi görür, iyi gören hayatından lezzet alır”, “her şeyin iyisini al, kötüsünü terk et”, ”batılı tasvir, safi zihinleri ihlal eder” gibi ve benzerleri nurlu öğretileri düşünce hayatında kusursuz, eksiksiz uygulama sonucu varılan tefekkür duruluğudur.

O, “Kişinin, İslam’ı özümsemiş bulunduğunun belirtisi, onun ilgisiz, lüzumsuz işlerden uzak durmasıdır”, “Ümmetim hakkında en çok korktuklarım, ağzı laf yapan münafıklardır”, ”Ya olduğun gibi görün ya da göründüğün gibi ol” ebedi buyruklarındaki öze riayet ile ulaşılan şahsiyet bütünlüğüdür.

Ve yine o, “İnsanlara akıl seviyeleri ölçüsünde konuşun”, ”Farzlarla emir olunduğum gibi insanları yönetmekle de emir olundum” hadislerindeki yol gösterici irşada uyumla elde edilen “halin gerektirdiklerine mutabakat “ bilgeliğidir.

Zarafet, teklif ve taleplerde her türlü zaaf göstergesi komplekslerden arınmış bulunmayı gerekli kılan ve “yar olup bar olmamak, gül-i gülzar olup har olmamak” şeklinde özetlenen entelektüel birikimi beşeri münasebetlerin bütününe yaymayı doğal vazife sayan zihni olgunluk, hissi aşkınlık merhalesidir. Tercihte, hep faziletlerin “en”lerine olan meyil zevk-i selim sahibi olmakla yakından alakalıdır. Mecazi güzele duyulan alaka, Mutlak Güzel’e iştiyak emareleridir. Sevgide zarafet, hale sinmiş, yerleşmiş yakıcı, kavurucu aşk terennümleri ve vuslat özleminin sessiz iniltileridir.

Beşeri ihtiyaç ve insani gereksinmeler bağlamında zarafet, “tahdis-i nimet” denilen ve Rabbimizin üzerimizdeki nimetlerini açmamızı, açıklamamızı öngören ilahi çağrıya şükürle mukabele konumunda yapılmış en güzel, en bereketli icabettir.

Aristokrat kibri, sosyete suniliği ile zarafet kaynaklı vakar ve centilmenliği de birbiriyle karıştırmamak gerekir.

Yazının kaynağına ulaşmak için tıklayınız.