SANAT DÜNYASINDA KARİZMA SULTASI

ÂYET-İ KERÎME

Ey Peygamber! Dinlerine uymadıkça Yahudiler de Hrıstiyanlar da senden asla hoşnut olmayacaklardır.

Bakara, 120.

HADÎS-İ ŞERİF

Dünya tatlı ve caziptir. Allah sizi dünyada egemen kılacak ve nasıl davranacağınıza bakacaktır. Dünyadan ve kadınlardan sakının.

Müslim, Rikak, 99.

SÖZÜN ÖZÜ

Bir düşünce için ölümü göze almak, kendini feda ediş değil; hayatı anlamlandırmaktır.

İsmet Özel

Kategori : / SANAT

Okunma Sayısı: 185

Yazar: İsmail Öz

SANAT DÜNYASINDA KARİZMA SULTASI

SANAT DÜNYASINDA KARİZMA SULTASI Karizma ideolojisi

"Tıpkı mikroplar ve akyuvarlar gibi teori ve ekoller de birbirlerini yer bitirirler; yaşamın sürekliliğini sağlayan, aralarındaki bu mücadeledir." diyordu, “Sodom ve Gomore”sinde Fransız romancı Marcel Proust.

Zira dünya ve insanlık var olduğu sürece ve insan düşünmeye devam ettiği müddetçe hiçbir tartışma/müzakere bitmez, bitemez.

Hep yeniden ve yeniden başlamak zorunda olan tartışmanın alevi, her dönemde aydınlar tarafından sürekli harlanmak zorundadır; ispat-vücut namına.

Sanat, bilim ve edebiyat alanında her daim üretim devam ederken bir yandan da bunlara değer biçen, akredite edenler vardır.

Pierre Bourdieu, “karizma ideolojisi” kavramıyla bilim ve sanat alanındaki değer üretiminin nasıl yapıldığına dair çok derin ve anlamlı bir tahlil yapar.

Ve aynı zamanda çok ciddi eleştiriler de sunar.

Sanat ve bilim alanında oluşan sermayeyi “sembolik sermaye” olarak isimlendirirken, “sanat simsarları” tarafından nasıl çıkarlarına alet edildiğini de çok derin bir felsefeyle eleştiriyor.

“Sanat simsarları”nın dahil olduğu “karizma ideolojisi”nin, hem nasıl gerçek sanatı ve sanatçıyı istismar ettiğini hem de sırf belirleme yetkisi kendilerinde diye hiç hak etmeyenleri nasıl afaki ücretlerle pazarladıklarını da ifşa ediyor.

İşte bu zeminde “tasdik sermayesi” olarak ifade edilen mühür ve imza yetkilerini kötüye kullanarak hiçbir sanatsal değeri olmayan üretimleri (resim, müzik, heykel, kitap vs.) ya da şahısları, kendilerine iman etmiş bir kitleye çok ciddi bir sermaye ile pazarlayabiliyorlar.

Sanat alanındaki karizma ideolojisinin üreticileri, ellerinde olduğuna inandırdıkları bu “tasdik yetkisi” ile sözde bir sanatı ya da sanatçıyı bile akredite edebildiklerini iddia eder ve onu sorgulanamaz kılarlar.

Bu noktada bir kez daha yukarıdaki sözüyle Proust’u hatırlayalım ve soralım: Peki, bugün bizi sanat diye ucubelerle buluşturanlar, sürekliliği sağlayan o mücadelede mikropları mı yoksa akyuvarları mı temsil ediyorlar?

Zira yok olanlar, değerlerimizi temsil ederken yerine sanat ve sanatçı diye konanlar, bu milletin inancına ve bu topraklara yabancı hatta düşman gibiler.

Konser ya da üretimleri milyon liralarla kaşelenen bu zevat, nerede eline bir mikrofon geçirse ilk önce kendi değerlerini aşağılayıp ülkesine ve milletine sırt çeviriyor.

Ve ne yazık ki çabalarının karşılığında bu ülkenin sanat alanındaki “karizma ideolojisi”ni yönetme ve istediğine karizma dağıtma hakkını elinde bulunduranlar tarafından bırakın dışlanmayı, kaşe fiyatında terfi alacaklarını çok iyi biliyorlar.

Ve yine ne yazık ki kendisini eleştirenlerin de bu tekelleşmiş yetki alanında pek de başka alternatifler bulamayacağı için kendilerini izlemeye devam edeceğinden kuşku duymuyorlar.

Bu tasdik almış sanatçı müsveddeleri, akyuvarlar tarafından bertaraf edilemediği sürece artan kaşeyle kazanmaya devam edebilmek için seyirciyi değil de kendilerine “karizma” verecek olanları öncelemeye devam edecekler.

Biz de her gün yeni bir sanatçı hezeyanını konuşmaya, onunla kahrolmaya devam edeceğiz.

Gerçek “iyinin”, “değerlinin” ne olduğunu yeniden keşfedinceye kadar bu topraklara düşman karizma pazarlayıcıların, sanat simsarlarının allayıp pullayıp önümüze koyduklarına da “sanatçı” demeye devam edeceğiz.

İyi bir “karizma ideoloğu” olmadığı için kendi hâlinde var olmaya çalışan bir avuç “gerçek sanatçı”dan da özür dileyerek yazıyorum.

Zira feraseti açık okurlarım ve gerçek sanatçılar, kastımın gayet farkındadır…

Yazının kaynağına ulaşmak için tıklayınız.