BÜYÜK KAYIPLARIMIZ

ÂYET-İ KERÎME

Ey Peygamber! Dinlerine uymadıkça Yahudiler de Hrıstiyanlar da senden asla hoşnut olmayacaklardır.

Bakara, 120.

HADÎS-İ ŞERİF

Dünya tatlı ve caziptir. Allah sizi dünyada egemen kılacak ve nasıl davranacağınıza bakacaktır. Dünyadan ve kadınlardan sakının.

Müslim, Rikak, 99.

SÖZÜN ÖZÜ

Bir düşünce için ölümü göze almak, kendini feda ediş değil; hayatı anlamlandırmaktır.

İsmet Özel

Kategori : / TEFEKKÜR

Okunma Sayısı: 2790

Yazar: M. Şevket Eygi

BÜYÜK KAYIPLARIMIZ

Yakın tarihimizde Müslümanlar büyük kayıplar verdiler, hâlâ da kaybediyorlar.

Büyük kayıplardan biri ilim ve irfandır. Dinimiz hak, doğru, lüzumlu, zarurî, faydalı ilimler ve hikmet üzerine kurulmuştur. Bunlar eskiden İslam medreselerinde, tasavvuf tekkelerinde, İslam mekteplerinde öğretiliyordu. Medreseler, tekkeler kapatıldı, Tevhidî eğitim yasaklanıp onunu yerine ideolojik Tevhid-i Tedrisat Selanikî eğitim getirildi ve ilmi, irfanı, hikmeti çok büyük ölçüde yitirdik.

İkinci büyük kayıp, İslam'ın medeniyet kültürüdür. Eskiden bütün halk kültürlü değildi ama şehirlerde medeniyet kültürüne sahip yeterli sayıda insan vardı. İslam medeniyet dinidir, bedeviyet dini değildir.

Terbiye ve görgü konusundaki kaybımız büyük bir faciadır. Eskiden cahillerin bile çoğu terbiyeli, edepli, haddini bilir idi. Şımarıklık, küstahlık, had-nâ-şinaslık bu kadar yaygın ve yoğun değildi.

Mürüvvet denilen çok önemli, çok hayatî bir ahlak değerini yitirdik.

Eskiden iş hayatında, esnafta fütüvvet ahlakı varmış. Sabahleyin siftah eden bir dükkancı, ikinci müşteriyi, henüz siftah etmemiş olan komşu dükkana gönderirmiş diye okuruz, duyarız. Şimdi bu, hiç kalmadı demeyeyim, ender (en nadir) hale geldi.

Yitirdiklerimizden biri komşuluk ahlakıdır. Eski Müslümanlar genellikle, komşularının meleği idiler. Şimdi bu da hemen hemen bitti. Apartmanın bir dairesinde tek başına yaşayan 85 yaşındaki ihtiyar kadıncağız ölüyor, komşularının iki ay sonra haberi oluyor.

Nezaketin yüzde 95'i gitti.

Kibarlık gitti.

İnsaf ve adalet duygusu büyük erozyona uğradı.

Eskiden de haram yiyen vardı ama Müslümanların büyük kısmı yemezdi. Şimdi genel ve yoğun şekilde haram yeniliyor.

Kaybettiğimiz değerlerden biri emr-i mâruf ve nehy-i münker farzıdır.

Bazı kelimeler ve kavramlar hiç kullanılmaz ve telaffuz edilmez oldu.

Salâbet-i diniyeyi bilen kaç kişi var? Niceleri ihlasın, taqvanın, veranın pabucunu dama attılar.

En büyük kayıplarımız büyük hocalar, ulema, fukaha, şeyhler... Onlar bu Müslüman toplumun direği ve kıvamı idiler. Devamlı nasihat ve irşad ederler, bilgilendirirler, aydınlatırlar, uyarırlardı. Şimdi elhamdülillah yine ulema, fukaha, meşâyih var ama sayıları az.

Soru sorma, tenkit etme edebini ve terbiyesini de büyük ölçüde yitirdik.

Yirmi yaşındaki bir genç, altmış yaşındaki bir yazarın bir görüşünü beğenmiyor ve açıyor ağzını, yumuyor gözünü. Hani Müslümanlıkta büyüklere saygı göstermek, küçüklere merhamet etmek vardı.

Çok nâçiz ve değersiz bir Müslümanım ama yine de talihliyim. Çünkü artık kaybetmiş olduğumuz ilim, irfan, hikmet sahibi üstadların, hocaların birkaçını gördüm ve onlardan bir şeyler öğrenmeye çalıştım. Öğrenebildim mi bilmiyorum...

Üstad muallim Seyyid Mahir İz'in kıymetini her geçen gün biraz daha iyi anlıyorum.

İcazetli dersiam Seyyid Ömer Nasuhi Bilmen.

Şeyh Muhammed Zahid efendi.

Şeyh Adanalı Sami efendi.

Şeyh Muzaffer Ozak efendi.

Hakikî din âlimi Bulgaristanlı Ezherî Ahmed Davudoğlu hoca.

Ve daha niceleri...

Eski büyük insanlar ne kadar mütevâzı ve mahviyetkâr idi.

Üstad Profesör Ali Fuad Başgil, ziyaretine gelen yirmi küsur yaşındaki üniversiteli çocuğa beyefendi diye hitap ederdi.

Tevekkeli "Âlimin ölümü âlemin ölümü gibidir" buyrulmamış.

Kaybettiğimiz büyük şahsiyetlerin, hayatî değerlerin yerlerini nasıl dolduracağız?

Bu konuda bir çaresi, çözümü, reçetesi olan var mı?