MEDYA PAZARINDA DEFOLU TÜRKÇE

ÂYET-İ KERÎME

Ey Peygamber! Dinlerine uymadıkça Yahudiler de Hrıstiyanlar da senden asla hoşnut olmayacaklardır.

Bakara, 120.

HADÎS-İ ŞERİF

Dünya tatlı ve caziptir. Allah sizi dünyada egemen kılacak ve nasıl davranacağınıza bakacaktır. Dünyadan ve kadınlardan sakının.

Müslim, Rikak, 99.

SÖZÜN ÖZÜ

Bir düşünce için ölümü göze almak, kendini feda ediş değil; hayatı anlamlandırmaktır.

İsmet Özel

Kategori : / DİL KALESİ

Okunma Sayısı: 2909

Yazar: C.Yakup Şimşek

MEDYA PAZARINDA DEFOLU TÜRKÇE – 72

Abdurrahman DİLİPAK

(Savaş için geri sayım! – 26 Ocak 2012 – Yeni Akit)

“Böyle bir durumda İsrail Hizbullah’a saldırabilir.. Bu tabii bir felaket senaryosu.. Bakalım, gün doğmadan neler doğar..”

DİLİPAK’ın yukarıdaki “Bu tabii bir felaket senaryosu...” cümlesi iyi kurulmamış, bu yüzden de cümlenin manası durulmamış...
Bu cümleyi muğlak hâle getiren faktör, DİLİPAK’ın isabetli kullanamadığı “tabii” kelimesi...
DİLİPAK bu kelimeyi sıfat olarak mı, yoksa zarf olarak mı kullanmıştır?
Zarf olarak kullandığını diğer cümlelerinden tahmin ediyoruz ama bundan emin olamıyoruz. Belki DİLİPAK, İsrail’in Hizbullah’a saldırmasını, beklenen, sırası gelen, “tabii bir felaket” olarak görüyordur.
Eğer böyle değil de – tahmin ettiğimiz gibi – zarf olarak kullanmak istediyse cümleyi şu şekillerde kurmalıydı:

“Bu tabii ki bir felaket senaryosu...”

“Bu elbette bir felaket senaryosu...”

***

“Bu arada Fransa’ya verilecek ders, ‘alemi ibret’ bir ders olmalı.”

Bu cümlede “ibret-i âlem” sözünün tersi dönmüş.

Şapkasının düşmesi de cabası...

TDK ve devletin gözünden düşen işaretin hâlâ ayakta kaldığı son yerlerden biri bu “âlem” kelimesiydi. DİLİPAK’ın “alem”inde onu da göremiyoruz...
Fakat ona teşekkür de borçluyuz: TDK’nin “eskimiş” saydığı “ibret-i âlem” sözünü kullandığı için...

Bir de doğru kullanabilseydi...

***

(12 yıl zorunlu eğitim mi? – 10 Ocak 2012 – Yeni Akit)

“Kur’an-ı Kerim’de okur isterse, Tevrat’ta..”

Bilen bilir ki ben muharrirlerin imla hatalarına pek bakmam. Hele ufak tefek ve ehemmiyetsiz olanlarına...
Ancak burada DİLİPAK’ın hatası meramını doğru anlatmasına engel olmuş.

Onun meramını şu imla doğru anlatırdı:

“Kur’an-ı Kerim de okur isterse, Tevrat da...”

Hatta kelimelerin dizilişini de değiştirelim:

“İsterse Kur’an-ı Kerim okur, isterse Tevrat...”

***

“Keşke bu işi süreden çok bilgi seviyesi olarak belirlenebilse..”

Yine çalakalem yazmak, dikkatsizlik, acelecilik...

DİLİPAK bu cümle üzerinde tekrar düşünebilseydi aşağıdaki doğru ifadeleri bulabilirdi:

“Keşke bu iş süreden çok bilgi seviyesi olarak belirlenebilse..”

“Keşke bu işin süresinden çok bilgi seviyesine baksak...”

Keşke muharrirler söyleyeceklerinin uzunluğundan ziyade özüne ve doğruluğuna baksalar...

***

“Mesela internet eğitiminde tarih dersi diyince, Türkiye tarihi tamam da, ama onun dışındaki kısmı dönem olarak öğrenciler kendileri seçebilirler.”

DİLİPAK – köşe muharrirlerinin yüzde doksanında görüldüğü gibi – sabırsızlık, acelecilik, acemilik veya kafa karışıklığı ve dalgınlık yüzünden dolaşık ve yavan bir cümle kurmuş.
Önceki tarihlerde de onun böyle cümlelerine örnekler vermiştim.

***

“İnternet eğitimine bu vesile ile özel bir ayrıcalık, öncelik verilebilmeli.”

DİLİPAK bu cümlesinde “ayrıcalık” sözünü tek başına bırakamamış, önüne “özel bir” desteği getirmiş. Bununla da yetinmemiş, – herhâlde, ne olur ne olmaz diyerek – sonuna da bir “öncelik” payandası dayamış. Hâlbuki TDK tarafından “imtiyaz” karşılığında çıkarılan “ayrıcalık” kelimesi zaten bir yönden “özel” olma hâlini anlatır. Nitekim “Güncel Türkçe Sözlük’te “ayrıcalık tanımak / ayrıcalık vermek” sözü şöyle açıklanmıştır:

“1. birine özel hak vermek 2. birini kayırmak”

TDK şu “ayrıcalık”ı Türkçemize keşke hiç sokmasaydı... Bir zamanlar herkesin Türkçesi “imtiyaz”lıydı ama hiç kimse “husûsî bir imtiyaz” falan demiyordu.
Mesela Mustafa Kemal’in Nutuk’unda bu kelime 23 yerde geçiyor ama hiçbiri böyle değil...

Bu "ayrıcalık" benzeri kelimeler her kullanıldığında Türkçenin "imtiyaz"ı biraz daha unutuluyor...

Niçin?..

Muharrirler buna kafa yormalı.
TDK kendine bunu sormalı...

Yazar: C.Yakup Şimşek	28-01-12
E mail: c.yakup_simsek@dogrulus.com Yazar Hakkında Bilgi ve Diğer Yazıları		Tweet

Yorumlar: 1

uğurlu
'İmtiyaz'lı			Tarih : 28-01-12
'İbret-î âlem' nadiren de olsa güzel türkçemizin ; doğru, yerli yerinde ve kıvamında akıcı rahat anlaşılabilir uslûbuna alâka uyandırma gayreti içersinde olanlar: İyi ki varlar...