DERİNLEMESİNE İDRAK

ÂYET-İ KERÎME

Ey Peygamber! Dinlerine uymadıkça Yahudiler de Hrıstiyanlar da senden asla hoşnut olmayacaklardır.

Bakara, 120.

HADÎS-İ ŞERİF

Dünya tatlı ve caziptir. Allah sizi dünyada egemen kılacak ve nasıl davranacağınıza bakacaktır. Dünyadan ve kadınlardan sakının.

Müslim, Rikak, 99.

SÖZÜN ÖZÜ

Bir düşünce için ölümü göze almak, kendini feda ediş değil; hayatı anlamlandırmaktır.

İsmet Özel

Kategori : / TEFEKKÜR

Okunma Sayısı: 2222

Yazar: Ahmet Selim

DERİNLEMESİNE İDRAK

Güzel bir cümle okudum: “Kendimiz için en kötüyü hazırlıyoruz ama en iyiyi umuyoruz.”

Dünyanın ve insanlığın halini tek cümleyle özetlemiş.

Çözüm olarak gösterdiği şey de çok güzel: “Hayatı derinlemesine idrak etmek.” Ben bunu genişleteceğim: “Hayatı, İslâm’ı, Batı’yı derinlemesine ve hakikatin bütünlüğü bilinciyle idrak etmek.”

Elbette kolay değil bu. Bunun mektebi ve müfredatı da yok. Kendi içinden ve özel okumalarından değerli yardımlar alacaksın. Hüzün Yağmuru’nun adına, keşke “Romana Benzer Bir Şey” deseydim. Romanın biçimsel tekniğini ben bilmez miyim? Özellikle uygulamadım. Amacım o yardımları yapabilme amacıyla önemli saydığım bir katkıda bulunmaktı. Çünkü kullanabileceğim bir tek fırsat geçmişti elime, bir ikincisi olmayacaktı. Yükleme yapmayı tercih ettim... Ama üzüntüyle ve tevazu sınırlarının dışına ilk ve son defa çıkarak şunu söyleyeceğim: O kitabı okumamak önemli bir kayıptır. Hayatımızın yakın geçmişinin derinden idrak edilmesiyle ilgili olarak... Bazı köşe yazılarımla aynı yardımı mümkün mertebe yaparak durumu nasibimce telâfiye çalışıyorum.

Hayatı ve İslam’ı derinlemesine idrak etmek... Sadece ilm-i hâl değil, fikr-i hâl de lâzım. Fikr-i hal, işte o, “hayatı derinlemesine idrak” keyfiyetiydi. Bazı vaizleri duyuyorum; kendisi kurtuluş beratını almış, sanki yükseldiği mertebeden gelen bir azarlama ve nefsine güven edasıyla, sedasıyla konuşuyor. Bu, “fikr-i hal” eksikliğidir işte. Bu hitap tarzı akla ve nefse dönüktür, yüreğe dokunmaz, gönüle işlemez.

Çocukluğumda bir yaramazlık yapıp annemle, bağırır gibi konuşuyordum. Yanıma geldi ve dedi ki: “Daha ağır şeyler de söylesen benden kötü söz çıkmaz, beddua falan da asla etmem, edemem. Ama Allah’ın gücüne gider diye korkarım.” Zınk diye durdum. İçime işlemişti. Ağlayarak boynuna sarıldım. Fıkıh bilgisi azdı ama fikr-i hâli vardı. Etkili uyarının ne olduğunu düşünebiliyordu. Sesi şefkat ve sevgi titreşimlerinden oluşuyordu. İslâm’a bağlılığı, sınırlı dinî bilgilerine dayanarak, hayatın derin bir idrakini ona kazandırabilmişti. Bilgece bir duruşu ve hali vardı. Bu farklılığa, eskiden nice sıradan görünen sakin Müslüman insanlarımız sahipti.

Hayatı derinlemesine idrak etmek, bilgisi fazla verilmeyen, ölüm ve sonrası, ruh gibi konularda da insanın yüreğine bazı aydınlıklar düşürür, olgunluklar kazandırır. Cemil Meriç’in bir sözü var. Aklın bir sınıra geldikten sonra, ötelere kendi tabiî işleyişinin dışında köprüler uzattığını söyler. Bu köprüler, kalbîdir, sezgiseldir. Hayatı derinlemesine idrak eden fikr-i hâl sahiplerinde olur bu.

Ben bazen hocalığı olan arkadaşlarımla kendi odamda sohbet ederdim, babam bitişik odadan dinlerdi. Bir gün bana şöyle dedi: “Allah ile ilişki kurmak tabirinin kullanıldığını duydum. Bu bana çok hoş gelmedi. Allah herkese şah damarından daha yakın. Herkes, nefes almak dahil, onun mutlak tasarrufu altında. Bu bağı, istese de kimse koparamaz, kendi başına bir irtibatsızlık boşluğunda kalamaz. Bir mutlak bağ zaten var, bize düşen onun şuuruna varmak. İlişki kurup ilişkiyi koparmak gibi deyişler bir mecaz olabilir ancak bana çok hoş gelmiyor...”

Prof. Süleyman Uludağ şöyle diyor: “İster inansın ister inanmasın genel anlamda her insan Allah’ın kuludur. Allah da her insanın Rabb’i ve Mevlâ’sıdır. Bu ilişki herkes için vardır. Önemli olan bu ilişkinin bilincine varmaktır.” Yani sen o ilişkiyi istesen de koparamazsın ve kendi başına kendi gücünle kalacağın bir boşluğa, ahirette de yokluğa varamazsın.

Aslında ateiste de “Allahsız” demek yanlıştır, “Allah’a inanmıyor” demek gerekir. Kimse “Allahsız” olamaz.

Yazının kaynağına ulaşmak için tıklayınız.