KENDİNE TAPINMA

ÂYET-İ KERÎME

Ey Peygamber! Dinlerine uymadıkça Yahudiler de Hrıstiyanlar da senden asla hoşnut olmayacaklardır.

Bakara, 120.

HADÎS-İ ŞERİF

Dünya tatlı ve caziptir. Allah sizi dünyada egemen kılacak ve nasıl davranacağınıza bakacaktır. Dünyadan ve kadınlardan sakının.

Müslim, Rikak, 99.

SÖZÜN ÖZÜ

Bir düşünce için ölümü göze almak, kendini feda ediş değil; hayatı anlamlandırmaktır.

İsmet Özel

Kategori : / TEFEKKÜR

Okunma Sayısı: 2080

Yazar: Serdar Demirel

KENDİNE TAPINMA

KENDİNE TAPINMA Modern insan çağdaş insan olarak anlaşılıyor. Bu genel bir yanılgıdır. Oysa modern olmakla çağdaş olmak bambaşka şeyleri ifade eder. Çağdaş demek ideolojileri, dinleri, kültürleri ve etnik yapıları farklı da olsa aynı zaman diliminde yaşayan insanlar demektir. Bunun dünü bugünü de yoktur.

10 asır önce yaşayanlar birbirlerinin çağdaşıydılar ama modern değillerdi. Bugünün dünyasında yaşayan insanlar da çağdaştırlar ama modern olma zaruretleri yoktur. Modern dediğimiz şey 1630’ların sonrasında rönesans, akıl çağı, aydınlanma ve ideolojiler çağıyla Batı’da vücut bulan seküler bir durumdur.

Kendine has varlık ve bilgi teorisi olan, hayatı bu dünyada ve ahiret boyutundan azâde kurgulayan, insanı hayatın merkezine alan felsefik bir iddia ve yaşam tarzıdır. Modernitenin ürettiği ideolojiler ve bahusus modern liberalizm bireysel özgürlüğün korunmasını ve genişletilmesini amaçlayan bir siyasi akımdır da.

Bu vasatın insanı kendisini kendi hayat serüveninin merkezine koymaktadır. Kutsalı da evvelemirde kendisidir. Tabi olarak her insan kendi hayatının en değerli varlığıdır denebilir. Ancak modern insan kâinatta kapladığı yeri çok fazla önemsemekte, içinde bulunduğu durumlarda herkesin kendisine göre konum belirlemesi arzusunu taşımaktadır.

İnsanın bunu total manada başarması mümkün olamayacağından, modernite ve postu bunu yaşayacağı özel alan ve zamanlar ihdas eder.

Meselâ doğum günü, modern insanın senede bir kez kendine tapınma ayini tertiplediği gündür. O gün etrafındaki herkes onun için vardır. Anneler gününde anne, babalar gününde baba, sevgililer gününde sevgili, evlilik yıldönümünde eş, öğretmenler gününde öğretmen, işçi bayramında işçi olarak kutsanır..

Modern insan her daim kendine tapınma ayinleri tertipleyerek mutlu olmaya çalışır çünkü mutluluk yapılan şeyin merkezinde eğer o varsa mutluluktur. Başkaları mutlu olduğunda haset de eder, sahip olamadığında isyan da eder. Modern insanın depresyonların cenderesinde kıvranmasının sebeplerine bakıldığında bu dünyada inşa edemediği hayâlindeki cennet tutkusunun olduğu görülecektir.

Yeni neslin internet sosyal paylaşım sitelerinde ben merkezli çırpınışları da bu manada ele alınabilir. Her fırsatta sahte mutluluk fotoğrafları çekip paylaşması, herkes beni görsün, benim fotoğrafımı, paylaştıklarımı “like” yapsın diye çırpınması..

Selfie dedikleri ve Türkçemize özçekim diye tercüme edilen yediden yetmişe herkesi sarmış bu çılgınlığı biraz da buradan okuyun...

Aslında insan yaşadığı şehirde neye tekabül ettiğini biraz düşünse bu düşten uyanacaktır. Biraz daha geriye çekilip dünyada milyarlarca insan arasındaki yerini, trilyonlarca canlı arasındaki önemini, daha da geriye çekilip güneş sistemi içinde işgal ettiği konumu, bir adım öte bütün kainat içerisindeki değerini düşünse, bir hiç olduğunu anlayacaktır. Daha doğru bir ifade ile bir hiçi hayatın merkezine alarak bir hiçe tapındığını da anlayacaktır.

Bunca böbürlenmenin, bunca kendini hayatın merkezine yerleştirip tapınma ayinleri tertiplemenin ne kadar da manasız olduğunu görebilecektir. Oysa insan hakiki manasını varoluş gayesinde ve hakiki mutluluğunu buna göre yaşamada bulabilir. Aksi taktirde ‘hayatımın öznesi olayım’ derken ‘nefsi emmaresinin nesnesi’ olması kaçınılmazdır.