Bugünleri gösteren Rabbimize şükürler olsun!
AHMET TEVFİK OZAN VEFAT ETTİ
Yüzüklerin Efendisi filmindeki Gandalf, manevi bir şahsiyet. Saçları, giyimi, tavırları ve söylemleriyle manevi bir karizmayı anlatıyor. Olaylar örgüsü tam da çıkmaza girdiğinde ortaya çıkar ve düğümü çözer. İslam menkıbelerinde Hz. Hızır şahsiyetinin orada kopya edildiğini görürsünüz ama Hz. Hızır, Hızırlıktan çıkarılmış ve sekülerlestirilmiştir. Büyük İslam kahramanları ya da sufi şahsiyetler zorluklarla karşılaşıp insan kudretinin son haline gelince Allah, Hz. Hızır üzerinden onlara yardım eder. Mesaj açıktır: Ejderhayı öldürürken, savaşırken, kötülükle başa çıkma gayretinde yürürken tek başına gücün yetmez. Nefis yapma, benliğine güvenme. Allah var ve bütün kudretinin arkasında o duruyor. Halkımızın zihin dünyasında Hızır büyük bir tahayyül. Onu başka bir zaman bahsedelim inşallah. Sonuçta Gandalf, modernliğin materyalizminden geçerek icat edilen bir Hızır.
Romanlarda ve filmlerde maneviyatın çok yoğun işlendiği bir dönemden geçiyoruz. Postmodernite gelenek ve maneviyata açık. Ama onu hakikat görmüyor. Onu dünyevi alanda, madde temelinde yeniden paketleyerek sunuyor. Buna materyalist maneviyat diyorum. Çünkü insanlar ruha, içe, mistisizme, metafiziğe susuz. Maddenin hâkim ve ezici postalları altında inliyor. Sanat ve mitolojide, roman ve sinemada bir araya gelerek imdada koşuyor. Mitolojinin yeniden yükselişi ve keşfedilmesi bundan. Buradan insana bir maneviyat icat ediliyor. Bunun kâhinleri, ruhbanları ve büyücüleri sanatçılar, filmciler, ressamlar, müzisyenler. Elbette kapitalizmin endüstri düzeni de bunu market yapıyor. Kâra dönüştürüyor. Sanatın, romanın, şiirin ve filmin illüzyon üretme gücünden (ya da büyüleme kapasitesi) yararlanıyorlar. Dünya çapında kâhinler ve büyücüler dinin ruhbanları ve din adamları yerini alıyor. Sinema büyük endüstri. Toplumların ve insanların maneviyat açlığını gideren icatlar yapıyor. Bol bol sürrealist filmler yapılıyor. Uçan insanlar, öteki âlemler, farklı zamanlar arasında seyahate çıkanlar, kötülükleri yok etmek için olağanüstü donanan kahramanlar…
Bütün bunlar materyalist maneviyatın örnekleri. Çünkü maneviyatı materyalizm konseptine taşıyorlar. Ruhun özü yok bunlarda. Güç yine yüceltiliyor. Yıkım ve şiddet hâkimiyeti var. Mutlak hakikati temsil eden Allah ile hiçbir alakası bulunmuyor. Elbette bunları kötü adamları yok etmek için yapıyorlar! Sufiliğin özünü oluşturan mütevazılık, yokluk, yöneten ve yönetilen eşitliği, dünya hâkimiyetinin dışında konumlanma gibi özellikler yoktur bunlarda.
Materyalist maneviyat, aynı zamanda kendisini yeni ideolojilerde ve akımlarda da ortaya koyuyor. Spirtüalizm (ruhçuluk) ve Yeni Çağ Dini Hareketlerde (New Age Religion Movemens) bunları görüyoruz. Yoga ve meditasyon faaliyetlerinde maneviyatın kadim ibadet kalıplarını ya da ritüellerini taklit ediyorlar. Ama tamamen ruhu sükûnete erdirme pragmatizmine dayanıyor. Para vererek katılıyorsunuz bu ibadetlere. Bütünüyle sekülerleşmiş bir din! Dini taklide yönelen seküler ritüeller. Gençler arasında ya da üst sınıf kesimler arasında yayılıyor. Çünkü en fazla materyalizme bulaşan ve kapitalistleşerek gündelik yaşamında İslam’dan uzaklaşan kesimler üst tabaka. Bunlar dünyanın şöhretli yazar ve artistlerinden de etkilenerek bu materyalist maneviyatçılık içine yerleşiyorlar. Hem Batıya öykünme hem de maneviyat yoksunluğunun getirdiği arayışın bir sonucu. Şimdi de gençler koşuyor bu materyalist maneviyat ritüellerine. Neden? Çünkü gençler İslam maneviyatının gündelik yaşam pratiklerine karşı soğuk hale geliyorlar. Çünkü baba ve annelerinin dinleri üzerinden gitmek onlar için cazibesini kaybediyor. Çünkü aldıkları eğitim ve içinde yetiştikleri gündelik yaşam hikâyesi daha fazla materyalist.
Materyalist maneviyat, hiçbir zaman insanları hoşnut edemez. Çünkü materyalizm kalıplarına dökülen maneviyat, maneviyat olmaktan çıkar. Bambaşka bir şey olur. Madde, menfaat, endüstri, seküler vasıflara bürünür. Spor yapmak gibi bir performansa dönüşür. Maneviyatın huzur veren, ruhu teskin eden, benliğin kötü yönelimlerini dizginleyen hakikatin veçhelerinden tamamen uzaklaşır. İnsan, maddeci maneviyat içinde mutluluğu bulmak için illüzyonik bir dünyada dönüp dolaşır. İbadeti spora indirgeyen ya da spor ile ibadet hazzını yakalayacağını düşünen kaotik bir bilinç doğar. Ritüellerin menfaati ve maddeyi aşan ruhani hazzını yakalayamaz. Maneviyat açlığını sadece perdeler ve erteler.
Yazar: Ergün Yıldırım |
Okunma sayısı:
67 |
||
| E mail: yenisafak.com | Tweet | ||
 |
 |
||
